Μα τι λέμε τώρα; Μαθαίνεται ή φαντασία; Ας ξεκινήσουμε ανάποδα: Υπάρχει σήμερα ανάγκη για εκπαίδευση στην Φαντασία; Τα τελευταία χρόνια ακούμε και διαβάζουμε όλο και πιο συχνά για τις δεξιότητες του 21ου αιώνα, κάτι που μας ωθεί να συνειδητοποιήσουμε όλο και πιο έντονα ότι το εκπαιδευτικό σύστημα όπως υφίσταται, ευτυχώς με κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις,  απλά δεν είναι προετοιμασμένο να υποστηρίξει την επόμενη γενιά Ηγετών.

Καθώς η Εποχή της Πληροφορίας δίνει την θέση της στην εποχή της Φαντασίας, το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να διδάξουμε στα παιδιά μας αν θέλουμε να τα προετοιμάσουμε, όχι απλά να επιβιώσουν, αλλά να ανθίσουν και να ευημερήσουν σε ένα κόσμο που συνεχώς αλλάζει και εξελίσσεται, είναι η δημιουργικότητα.

Δημιουργικός γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Στο παρελθόν η δημιουργικότητα θεωρούνταν μια μη μετρήσιμη εκ γενετής ικανότητα, ένα ταλέντο. Όμως μετά από έρευνες και προσπάθειες φωτισμένων επιστημόνων όπως του Ellis Paul Torrance, που ήδη από την δεκαετία του 1960 έκανε έργο ζωής την εξερεύνηση της, η δημιουργικότητα θεωρείται πλέον μια δεξιότητα που βασίζεται σε μια  διαδικασία και μπορεί να διδαχθεί. Ακόμη,  ο J. Grinder, συνδημιουργός του μοντέλου NLP (Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός) προτείνει την άποψη ότι η δημιουργικότητα αποτελεί μια κατάσταση υψηλής απόδοσης, στην οποία οι μαθητές μπορούν να μπουν μέσα από ειδικά σχεδιασμένα παιχνίδια.

“Η Εκπαίδευση δεν είναι το γέμισμα ενός κουβά, αλλά το άναμμα μιας φλόγας”   Πλούταρχος

Το ταξίδι προς την  δημιουργικότητα- 10 εφαρμόσιμες ιδέες

1. Αναγνωρίστε την ανάγκη. Σύμφωνα με την συγγραφέα Cathy N. Davison, το 65% των σημερινών μαθητών του νηπιαγωγείου θα χρειαστεί να κάνουν εργασίες που δεν υπάρχουν καν ακόμη. Οι μη γνωστικές δεξιότητες όπως η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα και η ικανότητα να εργάζονται ομαδικά είναι τόσο ουσιώδεις όσο και η γνώση της δεύτερης γλώσσας ως μητρικής.
2. Προσεγγίστε την δημιουργικότητα ως μια διδάξιμη δεξιότητα. Έτσι θα είναι ευκολότερο να σχεδιάζετε δραστηριότητες με διπλή στόχευση, τόσο την γνωστική ανάπτυξη όσο και την δημιουργική σκέψη. Όπως πολύ λογικά υποστηρίζει ο Paul Collard, ιδρυτής της US Robotics, “οι δημιουργικές δεξιότητες δεν είναι απλά καλές ιδέες, είναι το να έχεις τις δεξιότητες να πραγματοποιήσεις τις ιδέες σου”.
3. Αγκαλιάστε την δημιουργικότητα σαν αναπόσπαστο κομμάτι της μαθησιακής διαδικασίας. Βραβεία δημιουργικότητας και πίνακες όπου μπορεί να εκτίθεται η δουλειά των μαθητών είναι μόνο μερικές ιδέες. Η τέχνη σε όλες της τις μορφές-μουσική, ζωγραφική, κατασκευές, κλπ- είναι επίσης αποδεδειγμένος τρόπος να ανάψουμε την φλόγα.
4. Δημιουργείστε ή συμμετάσχετε σε ένα Project που προάγει την δημιουργική σκέψη. Είναι προνόμιο να ζούμε και να διδάσκουμε σε μια εποχή που η τεχνολογία μας ανοίγει τόσες δυνατότητες για σύνδεση και συνεργασία σε μια πληθώρα δημιουργικών Global Projects.
5. Υποκινείστε το συναίσθημα. Η έρευνα δείχνει ότι η δημιουργικότητα απογειώνεται όταν υπάρχει ισχυρή συναισθηματική σύνδεση. Γι αυτό Διεθνή Προγράμματα όπως το Kindness Challenge που προάγει την καλοσύνη προς τους άλλους, ή το Unite for Literacy in Greek, που ενθαρρύνει την εξάπλωση της Ελληνικής γλώσσας παγκόσμια, είναι τόσο σημαντικά.
6. Η δημιουργικότητα ανθίζει σε συνεργατικό, υποστηρικτικό περιβάλλον. O Csikszentmihalyi (1996) υποστηρίζει, και η πείρα αποδεικνύει, ότι η αποδοχή από την ομάδα είναι ουσιώδης στην μάθηση και την ανάπτυξη.
7. Γιορτάστε την διαδικασία και τα λάθη που αναπόφευκτα θα προκύψουν. Ο Sir Ken Robinson διατύπωσε άριστα την ιδέα: “Αν δεν είσαι προετοιμασμένος να κάνεις λάθη δεν θα κάνεις ποτέ τίποτε πρωτότυπο.” Ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά των ειδικά σχεδιασμένων παιχνίδιών υψηλής απόδοσης NLP είναι η ασυνείδητη ανάπτυξη της δεξιότητας με ταυτόχρονη απελευθέρωση από την τυραννία του λάθους.
8. Ενθαρρύνετε την περιέργεια. Είναι η πιο φυσική κατάσταση, κληρονομικό δικαίωμα κάθε παιδιού και ακρογωνιαίος λίθος της δημιουργικότητας. Εξαλλου, όπως λέει και ο καταπληκτικά δημιουργικός Δημήτρης Γραμμένος, επικεφαλής ερευνητής της FORTH και εμπνευστής του Προγράμματος “Σχεδιαστές του Μέλλοντος” “ δεν κάνεις λάθος, αν κανείς δεν ξέρει τι κάνεις”.
9. Υιοθετείστε μαθήματα πολλαπλής στόχευσης με CLIL (Content and Language Integrated Learning), όπου η γλώσσα αναπτύσσεται ως μέσον έκφρασης όχι με τη διδασκαλία στην ξένη γλώσσα αλλά με και μέσω της ξένης γλώσσας (Eurydice, 2006). Τέτοιο project είναι το Mathletics Olympiad, κατά το οποίο η τάξη συμμετέχει σε μια παγκόσμια Μαθηματική Ολυμπιάδα στα Αγγλικά.
10. Εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία για να συνεργαστείτε με άλλους δημιουργικούς εκπαιδευτικούς. Το καλύτερο μοντέλο για τους μαθητές μας είμαστε εμείς. Μοιραστείτε δημιουργικές ιδέες με συναδέλφους που νοιάζονται και μοιράζονται! Τι καλύτερη ευκαιρία από το Spring Symposium Teachers Care Teachers Share με άμεσα εφαρμόσιμες, υπέροχα δημιουργικές ιδέες για την τάξη.

     Μάθε περισσότερα και εξασφάλισε την θέση σου για το SPRING SYMPOSIUM εδώ!

 Effie Kyrikakis, Educational and Business Coach, Symposium Inspiration Team