ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Η ρωσική γλώσσα ανήκει στην ανατολική υποομάδα των Σλαβικών γλωσσών – ενός κλάδου της ινδοευρωπαϊκής γλωσσικής οικογένειας. Η ιστορία της ρωσικής γλώσσας χρονολογείται από τον 10ο αιώνα μ. Χ. Απόγονος της αρχαίας πρωτοσλαβικής, γλώσσας που μιλιόταν από όλους τους Σλάβους και δεν είχε γραφή. Το αλφάβητο για τους Σλάβους δημιουργήθηκε από τους δυο Έλληνες ιεραπόστολους- αδελφούς μοναχούς Κωνσταντίνο (μοναστικό όνομα Κύριλλος) και Μεθόδιο. Μαζί με τη γραφή δημιουργήθηκε και μια καινούρια γλώσσα, που αργότερα πήρε το όνομα Εκκλησιαστική. Στην γλώσσα αυτή μεταφράστηκαν όλα τα θρησκευτικά κείμενα αλλά και τα σημαντικότερα αριστουργήματα του Βυζαντινού πολιτισμού. Στην περίοδο από τον 10ο ως 15ο αιώνα η ελληνική γλώσσα ασκούσε μεγάλη επίδραση στη ρωσική ως αποτέλεσμα της οποίας πήρε πολλά ελληνικά δάνεια. Ο μεγάλος Ρώσος ποιητής Πούσκιν θα πει αργότερα: «Η ελληνική γλώσσα χάρισε στη σλαβική τους νόμους της δικής της καλομελετημένης γραμματικής, τους θαυμάσιους τρόπους της, τη μεγαλόπρεπη ροή του λόγου, με άλλα λόγια, την υιοθέτησε απαλλάσσοντάς την έτσι από τις αργές χρονοβόρες βελτιώσεις».
Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξή της έπαιξε ο μεγάλος Ρώσος διαφωτιστής και επιστήμονας Λομονόσωφ (1711 – 1765) ο οποίος «νομιμοποίησε» τη χρήση της ρωσικής γλώσσας στη λογοτεχνία και στα γράμματα. Το μεγάλο κατόρθωμα της δημιουργίας της σύγχρονης ρωσικής γλώσσας έγινε στην αρχή του 19ου αιώνα από το μεγάλο Ρώσο ποιητή Αλεξάντρ Πούσκιν. Κατάφερε να εκσυγχρονίσει την γλώσσα, να την απαλλάξει από τα γραμματικά και λεκτικά μέσα που καθυστερούσαν την ανάπτυξή της. Από την εποχή του Πούσκιν η γλώσσα σταθεροποιείται και καθορίζονται οι γραμματικοί και συντακτικοί κανόνες της
Στο τέλος του 19ου αιώνα η ρωσική γλώσσα και η λογοτεχνία ζουν την ακμή τους με τους μεγάλους συγγραφείς – τον Τολστόι, τον Ντοστογιέβσκι και τον Τσέχωφ να δημιουργούν τα γνωστά σε όλον τον κόσμο αριστουργήματά τους.
Τον 20ο αιώνα η ρωσική γλώσσα ως γλώσσα μιας υπερδύναμης – της Σοβιετικής Ένωσης – απέκτησε τεράστια πολιτική σημασία και εξαπλώθηκε σε όλες τις Δημοκρατίες της Ένωσης, λειτουργώντας ως ενοποιητική επίσημη γλώσσα.
Η ΡΩΣΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Η Ρωσική γλώσσα σήμερα είναι η περισσότερο ομιλούμενη από τις Σλαβικές γλώσσες, η πιο διαδεδομένη γεωγραφικά γλώσσα της Ευρασίας, και η 5η σε σειρά μητρική γλώσσα στην Ευρώπη. Ο αριθμός των ομιλητών της Ρωσικής γλώσσας ως μητρικής ανέρχεται στα 167 εκατομμύρια, και ακόμα 110 εκατομμύρια την μιλούν ως δεύτερη γλώσσα. Είναι μια εκ των έξι επισήμων και ενεργών γλωσσών του ΟΗΕ, καθώς και των περισσότερων άλλων διεθνών οργανισμών.
ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΡΩΣΙΚΑ
Ως επίσημη λογοτεχνική ρωσική γλώσσα θεωρείται η διάλεκτος της Μόσχας. Οι υπόλοιπες διάλεκτοι δεν έχουν επίσημη αναγνώριση ούτε δικό τους τύπο και λογοτεχνία.
Η ρωσική γλώσσα χρησιμοποιεί το κυριλλικό αλφάβητο, αποτελείται από 33 γράμματα, τα περισσότερα από τα οποία μοιάζουν με τα αντίστοιχα ελληνικά.
Η ρωσική γλώσσα έχει πολύ αναπτυγμένο σύστημα κλίσης. Η σύγχρονη ρωσική γλώσσα διαθέτει ένα πτωτικό σύστημα με έξι πτώσεις στον ενικό και στον πληθυντικό αριθμό. Γενικώς η σύνταξη και η μορφολογία της ρωσικής γλώσσας παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα με την αρχαία ελληνική και για αυτό η ρωσική μπορεί να θεωρηθεί ως ιδανική γλώσσα για τους Έλληνες σπουδαστές.
ΤΑ ΡΩΣΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Το 2007 ιδρύθηκε και το ακαδημαϊκό έτος 2008 – 2009 δέχτηκε τους πρώτους φοιτητές στην Φιλοσοφική σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το Τμήμα Σλαβικών Σπουδών με διαρκώς αυξανόμενο αριθμό εισαχθέντων φοιτητών. Εκτός από αυτά η ρωσική γλώσσα διδάσκεται στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη) και στο Τμήμα Γλωσσών, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (Κομοτηνή).
Κατά την σχολική χρονιά 2008 – 2009 λειτούργησε πιλοτικό πρόγραμμα εισαγωγής της ρωσικής γλώσσας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση σε 15 γυμνάσια σε όλη την χώρα.
Δυστυχώς ελάχιστη παραμένει να είναι η ελληνόγλωσση βιβλιογραφία και ιδιαίτερα τα ελληνόγλωσσα εκπαιδευτικά βιβλία στην ρωσική γλώσσα. Τα τελευταία χρόνια όμως μερικά βήματα έχουν γίνει και σε αυτήν την κατεύθυνση. Ανάμεσα στα βιβλία που βγαίνουν τα τελευταία χρόνια πρέπει να αναφερθεί η ΡΩΣΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ στα ελληνικά που είναι υπό έκδοση στις εκδόσεις PERUGIA.
Οι εξετάσεις γλωσσομάθειας στην ρωσική γλώσσα έχουν μεγάλη ανταπόκριση στους Έλληνες σπουδαστές και αυτό αποδεικνύεται από τον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό υποψηφίων κάθε χρόνο. Στο συντομότερο μέλλον αναμένεται να βγει το ελληνικό Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας από το Υπουργείο Παιδείας. Σήμερα οι εξετάσεις Πιστοποιητικών στα ρωσικά διεξάγονται από τρεις επίσημους φορείς:
- Από το Κρατικό Πανεπιστήμιο Λομονόσωφ της Μόσχας
- Από το Ινστιτούτο Πούσκιν Αθηνών
- Από το Κέντρο Ρωσικών Σπουδών και Πολιτισμού MIR
ΕΠΙΠΕΔΑ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΑ
Τα επίπεδα γλωσσομάθειας καθορίζονται σύμφωνα με τις οδηγίες του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις Γλώσσες ως εξής:
- Α1 (ТЭУ) - «Στοιχειώδης γνώση της ρωσικής γλώσσας»
- Α2 (ТБУ) - «Βασική γνώση της ρωσικής γλώσσας»
- Β1 (ТРКИ -1) - «Μέτρια γνώση της ρωσικής γλώσσας»
- Β2 (ТРКИ -2) - «Καλή γνώση της ρωσικής γλώσσας»
- Γ1 (ТРКИ -3) - «Πολύ καλή γνώση της ρωσικής γλώσσας»
- Γ2 (ТРКИ-4) - «Άριστη γνώση της ρωσικής γλώσσας»
Όλα τα επίπεδα γλωσσομάθειας εξετάζονται και πιστοποιούνται σε ξεχωριστά διαβαθμισμένα τεστ. Τα Διπλώματα Ρωσικής ως Ξένης Γλώσσας θεωρούνται αποδεικτικά επαρκών γνώσεων των ρωσικών για οποιαδήποτε επαγγελματική ή εκπαιδευτική δραστηριότητα στην οποία προαπαιτείται η αντίστοιχη γνώση.
Βιογραφικό:
Η Τατιάνα Μπορίσοβα γεννήθηκε στην Ρωσία και είναι πτυχιούχος της Ρωσικής γλώσσας της Φιλολογικής Σχολής του Κρατικού Πανεπιστημίου του Νοβοσιμπίρσκ Ρωσίας. Αργότερα εργάστηκε στο ίδιο πανεπιστήμιο ως καθηγήτρια αρχαίων γλωσσών.
Έχει κάνει δυο διδακτορικές διατριβές: την πρώτη στην Ρωσία με γνωστικό αντικείμενο «Ρωσική γλώσσα» και την δεύτερη στην Ελλάδα στο Πανεπιστήμιο Κρήτης με θέμα «Βυζαντινή φιλολογία».
Από το 1996 ζει μόνιμα στην Ελλάδα. Εργάστηκε ως καθηγήτρια ρωσικής γλώσσας σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, ενώ από το 2008 μέχρι σήμερα διδάσκει στο Τμήμα Σλαβικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 2010 εκλέχτηκε ως ΕΔΙΠ στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης.
Έχει γράψει πολλά επιστημονικά άρθρα, μια επιστημονική μονογραφία και δυο εκπαιδευτικά βιβλία: το βιβλίο «Ρωσική φιλολογία» (1994) στην ρωσική γλώσσα για την μέση εκπαίδευση και το βιβλίο «Ρωσική γραμματική στα ελληνικά» που είναι υπό έκδοση στις εκδόσεις PERUGIA.
Εκδόσεις PERUGIA: www.perugia.edu.gr
